Skrypt: S_owo wst_pu na temat HIV/AIDS Co nale_y wiedzie_ na ten temat? Cze__ nazywam si_ (imi_ i nazwisko prowadz_cego). Jestem (funkcja zajmowana przez prowadz_cego). Mam przyjemno__ zaprosi_ Pa_stwa do obejrzenia nagrania pt. ãS_owo wst_pu na temat HIV/AIDS. Co nale_y wiedzie_ na ten temat?" Zdob_d_ Pa_stwo informacje, w jaki spos—b mo_na chroni_ swoje _ycie, dlatego prosz_ o uwa_ne s_uchanie i obejrzenie ca_ego nagrania. Przez AIDSvideo.org zosta_o wyprodukowane d_u_sze nagranie, kt—re przedstawi Pa_stwu wi_cej szczeg—_owych informacji. HIV/AIDS mo_e mie_ du_y wp_yw na Pa_stwa _ycie, mo_e doprowadzi_ nawet do _mierci. Je_li b_d_ przestrzega_ Pa_stwo regu_ przedstawionych i om—wionych w tym nagraniu mog_ Pa_stwo zredukowa_ lub wyeliminowa_ ryzyko zara_enia si_ wirusem HIV, oszcz_dzaj_c swoje _ycie oraz _ycie swojego obecnego b_d_ przysz_ego partnera seksualnego lub, gdy si_ jest kobiet_, _ycie swojego przysz_ego dziecka. AIDS to skr—t od Acquired Immunodeficiency Syndrome, co znaczy po polsku zesp—_ nabytego niedoboru odporno_ci. Choroba powodowana jest przez wirus HIV Human Immunodeficiency Virus, po polsku ludzki wirus upo_ledzenia odporno_ci. Pocz_tkowo, czasami nawet przez wiele lat, osoba zara_ona nie zauwa_a _adnych oznak choroby. Mo_e wydawa_ si_ ca_kowicie zdrow_. Nie mo_na stwierdzi_ po wygl_dzie, czy kto_ jest zara_ony, czy nie. Osoba mo_e by_ zara_ona wirusem HIV nie zdaj_c sobie z tego sprawy. Nale_y jednak pami_ta_, ze test daje wiarygodny wynik po sze_ciu miesi_cach od chwili prawdopodobnego zara_enia si_ wirusem HIV. Istnieje tzw. okienko serologiczne, czyli okres ok. 6 miesi_cy od momentu zara_enia si_, w kt—rym testy nie s_ w stanie wykaza_, czy jest si_ HIV pozytywnym, czy nie. Gdy osoba zosta_a zara_ona wirusem HIV sama mo_e nim ju_ zara_a_ nawet w okresie tzw. okienka serologicznego. Je_li wirus HIV w znacznym stopniu uszkodzi system immunologiczny, staje si_ on bardzo s_aby a osoby zara_one staj_ si_ bardziej podatne na infekcje, z kt—rymi system odporno_ciowy zdrowej osoby na pewno by sobie poradzi_. W jaki spos—b przenosi si_ wirus HIV? HIV wyst_puje we krwi zara_onej osoby, w ejakulacie - spermie zara_onego m__czyzny, w _luzie pochwowym i mleku zara_onej kobiety. Znacz_ce ilo_ci wirusa HIV nie wyst_puj_ w _zach, pocie lub _linie. Wirus HIV przenosi si_, gdy dochodzi do bezpo_redniego kontaktu p_yn—w ustrojowych lub spermy z b_onami _luzowymi lub otarciami sk—ry. B_ony _luzowe wy_cielaj_ narz_dy uk_adu pokarmowego, uk_adu oddechowego, dr—g moczowych i uk_adu rozrodczego. Wyst_puj_ np.: w oczach, nosie, ustach, odbycie i genitaliach. Wyr—_nia si_ trzy podstawowe sposoby zara_enia si_ wirusem HIV. Pierwszy spos—b to kontakty seksualne. Jest to jak dot_d najbardziej powszechny spos—b przenoszenia si_ wirusa HIV. Podczas stosunk—w seksualnych dochodzi do wymiany p_yn—w ustrojowych, HIV mo_e by_ przenoszony z jednego partnera na drugiego. Im ma si_ wi_cej partner—w seksualnych, tym wi_ksze jest ryzyko zara_enia si_ wirusem HIV. Drugi spos—b to u_ywanie wsp—lnych igie_ do do_ylnego przyjmowania narkotyk—w. Gdy osoba zara_ona u_ywa igie_ do do_ylnego wstrzykiwania narkotyk—w jej krew dostaje si_ na jak i do ig_y U_ywanie tych samych brudnych igie_ przez kolejne osoby mo_e prowadzi_ do zara_enia si_ wirusem HIV. Trzeci spos—b to zara_enie dziecka przez matk_. Kobieta zara_ona wirusem HIV podczas ci__y nara_a swoje nienarodzone dziecko na zara_enie si_ wirusem HIV. Do zara_enia dochodzi najcz__ciej podczas porodu, kiedy to b_ony _luzowe dziecka maj_ kontakt z zara_onym _luzem pochwowym matki. Do zara_enia mo_e r—wnie_ doj__ podczas karmienia piersi_ kobieta za_ywaj_ca pod kontrol_ lekarza leki antyretrowirusowe mo_e w znacznym stopniu zmniejszy_ ryzyko zara_enia si_ dziecka wirusem HIV. Co mo_na zrobi_, by zredukowa_ b_d_ wyeliminowa_ ryzyko zara_enia si_ wirusem HIV? By zredukowa_ ryzyko zara_enia si_ zwi_zane z kontaktami seksualnymi nale_y przestrzega_ podstawowych zasad ABC: Abstynencja seksualna przed ma__e_stwem, bycie wiernym jednemu partnerowi i u_ywanie prezerwatyw podczas ka_dego stosunku seksualnego. Pozwol_ Pa_stwo, _e wyja_ni_ osobno ka_d_ z tych regu_, gdy_ wszystkie s_ bardzo wa_ne. Je_li jest si_ cz_onkiem kultury, kt—ra nie pozwala na powy_ej przedstawione zachowania nie ma si_ obowi_zku przestrzega_ podstawowych zasad ABC. Ostatnio powsta_ akronim S.A.V.E. Skr—t ten powsta_ od angielskich wyraz—w ãSafer sexual practices" czyli bezpieczniejszy seks, ãAcces to antiretrovial medications" dost_ do antyretrowirusowych lek—w. ãVoluntary counseling and testing" darmowe poradnictwo i testy, ãEmpowerment/Education" wzmacnianie pozycji kobiet i edukacja. Je_li zdecydowa_e_/-a_ si_ na seks ma__e_ski nara_asz si_ na ryzyko zara_enia wirusem HIV. Istniej_ jednak pewne sposoby zmniejszaj_ce to ryzyko. Je_li zdecydowa_e_/-a_ si_ na przedma__e_sk_ aktywno__ seksualn_, upewnij si_ czy zar—wno Ty jak i Tw—j partner znaj_ wyniki swoich test—w na obecno__ wirusa HIV. Prosty, szybki test krwi lub test wykrywaj_cy obecno__ przeciwcia_ anty-HIV w _linie mo_e da_ odpowied_ na pytanie, czy jeste_ HIV pozytywny. W wi_kszo_ci pa_stw taki test jest bezp_atny. Nale_y jednak pami_ta_, ze test daje wiarygodny wynik po sze_ciu miesi_cach od chwili prawdopodobnego zara_enia si_ wirusem HIV. Po drugie nale_y by_ wiernym jednemu partnerowi. Trzecia, najwa_niejsza rzecz, nale_y pami_ta_, by o prawid_owym u_ywaniu prezerwatyw podczas ka_dego stosunku seksualnego. Prezerwatywy lateksowe nie gwarantuj_ nie przenoszenia si_ wirusa HIV, ale gdy s_ u_ywane w prawid_owy spos—b, znacznie zmniejszaj_ ryzyko zara_enia si_ jednego partnera od drugiego wirusem HIV. Inne nagranie AIDSvideo.org prezentuje jak nale_y prawid_owo u_ywa_ prezerwatyw. Odno_nie seksu oralnego z kobiet_ wa_ne jest, by m__czyzna u_ywa_ jako zabezpieczenia kawa_ka lateksu, tzw. lateksowe chusteczki Pami_taj r—wnie_, by nie za_ywa_ narkotyk—w do_ylnie. Je_eli zdecydowa_e_ si_ jednak na wstrzykiwanie narkotyk—w, najlepszym sposobem na unikni_cie zara_enia jest nie u_ywanie brudnych igie_. Nie mo_na zarazi_ si_ wirusem HIV u_ywaj_c nowych, czystych, wcze_niej przez nikogo nieu_ywanych, sterylnych, _wie_o wyci_gni_tych z opakowania igie_. W wielu miejscach organizowane s_ programy wymiany igie_, mo_esz p—j__ tam i wymieni_ swoje brudne ig_y na nowe. Bardzo niebezpieczne jest u_ywanie igie_, kt—re by_y u_ywane przez inne osoby do wstrzykiwania czegokolwiek. Absolutnie ostateczno_ci_ jest, gdy masz zamiar pos_u_y_ si_ brudn_ ig__ i strzykawk_ do wstrzykni_cia narkotyku, wcze_niejsze ich oczyszczenie i wysterylizowanie, zar—wno w _rodku jak i na zewn_trz, u_ywaj_c do tego celu _rodka dezynfekuj_cego i przep_ukanie ich potem wod_, by zredukowa_ ryzyko zara_enia si_ wirusem HIV. W innym nagraniu demonstrujemy jak mo_na w ten spos—b oczy_ci_ ig__ i strzykawk_. Nie wa_ne, kim jeste_, jeste_ warto_ciow_ jednostk_ a Twoje _ycie jest tak samo wa_ne jak _ycie innych cz_onk—w spo_ecze_stwa. Troszcz si_ o siebie i o osoby wok—_ Ciebie. Dokonuj odpowiedzialnych wybor—w, kt—re pozwol_ wyeliminowa_ b_d_ zredukowa_ ryzyko zara_enia si_ wirusem HIV. Dla AIDSvideos.org m—wi_/-a (imi_ i nazwisko prezentera). Skrypt napisany przez lek. med. Becky Kuhn z Globar Lifeworks i Erica Krock z AIDSvideo.org. Skrypt przeczyta_ i zaakceptowa_ lek. med. Becky Kuhn, 20.08.2006.